In het glastuinbouwgebied rond Bleiswijk bevinden zich het hoofdkantoor, de kassen en de R&D afdeling van Anthura, een marktleider op het gebied van veredeling van anthuriums en orchideeën. Het bedrijf maakt hiervoor gebruik van een state-of-the-art kassencomplex en opende in 2019 een nieuw research centre. Het kantoorgebouw was echter sterk verouderd, en ook de buitenruimte bood een verrommelde en onaantrekkelijk aanblik. Het nieuwe, door Atelier PRO ontworpen hoofdkantoor zorgt niet alleen voor een verbeterde uitstraling maar laat vooral zien wat Anthura ís: een internationale speler met een innovatief, high-tech karakter.
Er is ingezet op een ‘vernieuwbouw’ waarin atelier PRO de vloeren en metaalconstructie van het bestaande kantoor heeft behouden en hergebruikt, en een nieuw ontwerp heeft gemaakt voor de gevel en het interieur. De vraag was daarbij niet alleen om nieuwe werkruimtes te realiseren, maar ook om een plek te creëren waar het bedrijf klanten kan ontvangen en kan laten zien wat Anthura is én doet. Het kantoor is daarom zowel letterlijk als figuurlijk verbonden met de technische ‘binnenwereld’ van de kassen - en in het bijzonder met de showkas die direct achter het kantoor ligt. Vóór de verbouwing was de gevel van deze showkas aan de straatkant volledig dicht; atelier PRO verving deze door een volledig transparante glazen wand, waardoor het lab-achtige interieur van de showkas nu goed zichtbaar is en als ‘coulisse’ dient voor het kantoorgebouw.
Het kantoor heeft dezelfde transparante, campusachtige uitstraling, waardoor de relatie met de laboratoria en kassen benadrukt wordt. De uitdaging was daarbij hoe we het schaalverschil tussen het kassencomplex - met een oppervlak van 450.000 m² - en het kantoorgebouw - dat in totaal ongeveer 2.000 m² groot is - op zo’n manier konden overbruggen, dat het kantoor meer nadruk kreeg. Om het kantoorgebouw meer ‘volume’ te geven is het op een iets verhoogde voet geplaatst, waardoor het visueel los komt te staan van de doorlopende glazen kassenwand erachter. Ook de verticale gevelelementen maken het gebouw optisch groter, mede doordat daardoor de verdiepingen niet meer direct af te lezen zijn. Zo krijgt het kleinschalige gebouw de uitstraling van een groot hoofdkantoor, passend bij het wereldwijd opererende bedrijf dat Anthura is. Ook weerspiegelt de verticaliteit die van de kassenarchitectuur - een horizontaal geleed gebouw zou hier minder goed passen.
In het interieur wordt het gebouw gekenmerkt door twee ‘belevingslagen’. Enerzijds is er de expositielaag, een serie ruimtes met een ontvangstfunctie waarin de klant door het gebouw heen naar de showkas geleid wordt. Hierbij is samengewerkt met een grafisch ontwerper én een tentoonstellingsontwerper, om zo een echte expositieomgeving te creëren. Het personeel heeft zijn eigen laag, rond de kantine in de kern van het gebouw. Middenin het kantoor bevindt zich een facilitaire zone met functies die geen daglicht nodig hebben; daaromheen is alles zoveel mogelijk open gelaten, en worden flexibele werkplekken afgewisseld met concentratieplekken. Ook hier is gezocht naar een sfeer die de identiteit van Anthura uitdraagt, met warme tonen, veel groen, en vaste en wisselde planten als onderdeel van het interieur. Door het hele gebouw is daarnaast een ‘grafische laag’ toegevoegd, die een vertaalslag is van het karakter van het bedrijf - en waarin ook de signage in de buitenruimte is meegenomen.
Tussen kantoor en kas ligt een besloten tuin, ontworpen door Oase Landschap en Stedenbouw; op basis van het bestemmingsplan van atelier PRO zorgden zij voor een integrale uitwerking, waarin ze de sfeer van de tropische binnenplanten hebben vertaald naar de Nederlandse buitenwereld.
Anthura laat zien hoe een gebouw als identiteitsdrager kan fungeren, maar is ook in bredere zin interessant. Glastuinbouwgebieden bevinden zich ruimtelijk en gevoelsmatig ergens tussen stad en land in. Er is veel bebouwing, maar de welstandsregels gelden er niet; gebouwen ontstaan hier dus vaak min of meer ‘vanzelf’, zonder ontworpen te zijn. Met dit ontwerp wil atelier PRO bevragen wat typerend is voor de kassenomgeving, wat stad is en wat platteland. Maar ook welke toekomst er ligt voor het Nederlandse landschap: het project laat zien dat het, ook daar waar dingen ‘zelf ontstaan’, nog steeds mogelijk is om de omgeving vorm te geven.